Landenonderzoek - Economie

Economie

In dit hoofdstuk worden de volgende vragen beantwoord:
- Hoe heeft de economie van Brazilië zich in de afgelopen 5 jaar ontwikkeld?
- Hoe zijn de tegenstellingen tussen arm en rijk in Brazilië?

HOE HEEFT DE ECONOMIE VAN BRAZILIË ZICH IN DE AFGELOPEN 5 JAAR ONTWIKKELD?

Om te weten wat we kunnen verwachten in Brazilië aan rijkdom of armoede, is het belangrijk om te weten hoe de economie zich de afgelopen jaren heeft ontwikkeld. Ik heb er voor gekozen om de informatie te beperken tot de afgelopen 5 jaar, omdat deze informatie mij het meest relevant lijkt. Daarnaast wil ik graag weten wat de euro waard is in Brazilië.

De Braziliaanse economie groeide in 2007 met 5,7 procent en zette in 2008 door met naar schatting 5,1 procent. Maar ook Brazilië werd in 2009 getroffen door de wereldcrisis. De EconomicIntelligence Unit voorspelde voor 2009 dan ook een economische teruggang in het land. Ook het Braziliaanse Bureau voor Statistiek (IBGE) geeft aan dat de productie van vooral kapitaalgoederen, consumentengoederen (auto's) en halffabricaten gedaald is.

De Braziliaanse economie is relatief gesloten. Ongeveer 15 procent van het totale bbp bestaat uit export. Dit percentage is laag in vergelijking met andere opkomende markten, waar het percentage veelal rond 40 procent ligt. Toch kent Brazilië al jarenlang een positieve handelsbalans. De belangrijkste reden hiervan is het groeiende exportvolume van onder meer auto's, soja, vliegtuigen en ijzererts naar opkomende markten (vooral China). Sinds eind 2008 nemen zowel de export als de import van het land af.

Economische indicatoren 2005-2008
2006 2007 2008*
Bbp (miljard US dollar) 1.089,0 1.333,6 1.575,2
Reële groei bbp (in procenten) 3,9 5,7 5,1
Gemiddelde inflatie consumentenprijzen
(in procenten) 4,2 3,6 5,7
Bron: EIU 2009, *schatting

Ook is het belangrijk om te kijken waar de inkomsten van het land voor het grootste deel vandaan komen. Dit is te zien in onderstaand schema.

Aandeel geselecteerde sectoren in het bbp 2008 (in procenten)
Landbouw 6,7
Industrie 28,0
Diensten 65,3
Bron: EIU, 2009

De Braziliaanse economie wordt, zoals je kunt zien, gekenmerkt door een groot aandeel van de dienstensector en een relatief klein aandeel van de landbouw. Desalniettemin moet het landbouwpotentieel van Brazilië niet worden onderschat. De industrie is de grootste en meest diverse industrie van Latijns-Amerika en wordt steeds competitiever.

Brazilië heeft te kampen met een hoge werkloosheidsgraad. In 2008 bedroeg het werkloosheidspercentage naar schatting 8 procent. Positief is dat het aantal banen in de formele sector weer toeneemt. De formele sector in Brazilië bood volgens de EIU in 2009 werk aan ongeveer 99,5 miljoen personen.
(Ministerie van Economische zaken, 2009)

Op dit moment is 1 Euro ongeveer 2,4 BRL (Braziliaanse Real) waard. Dit betekent dat 1 Real ongeveer 40 eurocent waard is.


HOE ZIJN DE TEGENSTELLINGEN TUSSEN ARM EN RIJK IN BRAZILIË?

Ik heb van verschillende mensen gehoord dat er een grote tegenstelling is tussen arm en rijk in Brazilië. Hieronder zal ik aangeven hoe deze tegenstelling en elkaar zit.

De ongelijke inkomensverdeling in Brazilië is waarschijnlijk groter dan in elk ander geïndustrialiseerd land. De ongelijkheid is sinds de jaren zestig alleen maar groter geworden. Ongeveer 60 procent van de bevolking leeft buiten de formele economie. Desondanks waren het de arme Brazilianen die als eersten hebben geprofiteerd van de afnemende inflatie in termen van groeiende koopkracht. Ondanks de verhoging van het minimumsalaris per 1 mei 2007 van 350 relais naar 380 relais per maand (148,52 euro), blijft het minimumsalaris laag.
(Ministerie van Economische zaken, 2009)

De inkomensongelijkheid in Brazilië is de grootste van alle nieuw geïndustrialiseerde landen. De armste 20 procent van de bevolking verdient nog geen 3 procent van het Bruto Binnenlands Product. De rijkste 20 procent verdient hier ruim 60 procent van. De bovenlaag verdient 25 keer zoveel als de onderlaag. Ter vergelijking: in Nederland is dit 5,5 keer zoveel. Van de 186 miljoen Brazilianen neemt zo'n 60 procent niet deel aan het economisch leven. Dit betekent dat slechts 74 miljoen wel meedoen aan het economisch leven.

Ook in het Braziliaanse onderwijs is de invloed van de inkomensongelijkheid merkbaar. Zo wordt het analfabetisme onder de volwassen bevolking geschat op ruim 13 procent en worden onderwijzers van lagere scholen vaak onderbetaald en is de onderwijskwaliteit slecht.
(Bayer)

Een goed voorbeeld van de tegenstellingen tussen arm en rijk is de stad Rio de Janeiro. Deze stad wordt aan de ene kant gekenmerkt door de jetset die geniet van de mooie stranden. Aan de andere kant zijn er ook tal van sloppenwijken, de favela’s.

In Rio de Janeiro zijn zo'n 750 favela's waar naar schatting zo'n 3 miljoen mensen wonen. Een favela is vaak onoverzichtelijk met straatjes en steegjes vol kleine eigengemaakte huizen, vaak opgebouwd tegen de steile rotshellingen. De 'woningen' zijn meestal eerst opgebouwd uit bouwafval, golfplaten en gebruikte materialen. Maar wanneer de financiële positie het toelaat worden de huizen al snel verbeterd en met bakstenen gemaakt.

Voor buitenstaanders zijn de favela’s levensgevaarlijk om binnen te gaan. Gemeentelijke diensten en de politie hebben veelal geen toegang tot de wijk. Basisvoorzieningen als water, elektriciteit en riolering zijn vaak door de bewoners zelf aangelegd. In veel wijken worden ze gemeenschappelijk beheerd in sommige wijken zijn ze eigendom van de ’baas van het water’ en de ’baas van het licht’.

Door de afwezigheid van de overheid heerst in veel favela's de anarchie, het geweld en de drugshandel. Een gedeelte van de favela's wordt letterlijk geregeerd door drugsdealers. Geweld en criminaliteit zijn een onderdeel van het dagelijks leven.
(Help mij leven)

Het is inmiddels wel duidelijk dat er een groot verschil is tussen arm en rijk in Brazilië.

Een favela in Rio de Janeiro